Wprowadzenie

Firma Duratrax opracowała model terenowy typu „short course truck” w skali 1:18, którego z powodzeniem można używać zarówno na torze wyścigowym, jak i na podwórku.

Vendetta SC znakomicie spisuje się podczas wyścigów. Cechą wyróżniającą ten model jest możliwość dostosowania podwozia do każdej nawierzchni.

Ten artykuł zawiera szczegółowy opis modelu Vendetta SC oraz licznych możliwości regulacji.

Dane techniczne

Nazwa: Vendetta SC
Cena: ok. 680 zł (cena może ulec zmianie)
Długość: 324 mm
Szerokość: 168 mm
Rozstaw osi: regulowany w zakresie od 185 do 191 mm
Silnik: szczotkowy 380 VR3
Przeniesienie napędu: przedni i tylny dyferencjał - wałek
Zasilanie: 6-ogniwowy pakiet NiMH (brak w zestawie)
Aparatura: 2-kanałowy nadajnik 2,4 GHz Tactic, 3-kanałowy odbiornik 2,4 GHz Tactic TR-324 oraz serwo skrętu Tactic TSX200 o rozmiarze Standard (w zestawie)

Wymagane elementy:

- Cztery baterie AA do nadajnika
- 6-ogniwowy pakiet NiMH o rozmiarze 2/3A
- Ładowarka
- Odpowiednia przejściówka do ładowania

Gdy wyjąłem model Vendetta SC z pudełka, zwróciłem uwagę na kilka drobiazgów: nadwozie nie wyglądało atrakcyjnie, a przednie błotniki ocierały o opony. Trzeba rozwiązać oba te problemy.

Po zrobieniu zdjęć nakleiłem dodatkowe nalepki dołączone do modelu. Nie było to trudne zadanie. Grupy sponsorów są ze sobą połączone, dzięki czemu nie trzeba męczyć się z ich równym naklejeniem. Dzięki nalepkom nadwozie zmieniło się nie do poznania. Trudno uwierzyć, że tylko tyle wystarczy, aby nadać karoserii tak atrakcyjny wygląd.

Następnie zająłem się problemem z nadwoziem ocierającym o opony. Regulowane słupki mocowania karoserii są zabezpieczone spinkami. Podniosłem punkt mocowania o jeden otwór i przyciąłem przednie nadkola. Musiałem również przyciąć część przednich świateł, ale nie jest to zauważalna zmiana, która negatywnie wpływa na wygląd. W ten sposób rozwiązałem dwa drobne problemy.

Model Vendetta SC jest wyposażony w wytrzymały przedni i tylny rurowy zderzak. Do tylnego zderzaka są przymocowane chlapacze. Nie mają one wpływu na osiągi, ale na pewno wyglądają atrakcyjnie.

W różnych miejscach modelu użyto plastiku o odpowiedniej twardości. Zderzaki są elastyczne, natomiast podwozie i elementy zawieszenia — sztywne. W niektórych miejscach użyto aluminium — ta kwestia zostanie omówiona w dalszej części artykułu.

Wiele elementów plastikowych jest objętych gwarancją „Stress-Tech” firmy Duratrax. Oznacza to, że w przypadku pęknięcia takiego elementu w ciągu roku od dnia zakupu modelu zostanie on nieodpłatnie wymieniony na nowy element. Aby można było skorzystać z tej gwarancji, trzeba mieć dowód zakupu. Istnieją również pewne ograniczenia związane z tą ofertą. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej firmy Duratrax (http://www.duratrax.com/cars/dtxd17-vendetta-sc/dtxd17-parts.html#stresstechanchor).

Vendetta SC charakteryzuje się znakomitym rozkładem masy. Po włożeniu 6-ogniwowego pakietu próbowałem wyważyć model. Punkt wyważenia mierzony między lewą a prawą stroną znajduje się w samym środku, natomiast punkt wyważenia mierzony między tyłem a przodem modelu znajduje się 16 mm za środkiem, co jest znakomitym wynikiem.

Upuszczenie modelu Vendetta SC z wysokości 30 cm przypomina uderzenie młotem: model nie odbija się od ziemi, a zawieszenie amortyzuje całą siłę uderzenia.

Model Duratrax Vendetta SC z pewnością będzie świetnie spisywać się na torze. Przyjrzymy się mu bliżej.

W modelu zastosowano plastikowe pięcioramienne felgi wzorowane na felgi z bocznymi blokadami typu beadlock. Do felg przyklejono opony terenowe z bieżnikiem kierunkowym.

Większość obecnie produkowanych modeli charakteryzuje się wysoką mocą i wymaga metalowych przekładni. Jednak w tym modelu niestety zastosowano plastikowe zębatki. Większość wałków napędowych również jest wykonana z plastiku. Główny wał napędowy jest wykonany z aluminium, jednak pozostałe cztery wałki to elementy plastikowe ze wzmocnionymi trzpieniami stalowymi.

Po pewnym czasie doszedłem jednak do wniosku, że w tym przypadku niska masa jest ważniejsza niż pancerna wytrzymałość. Przetestowanie modelu jest jedynym sposobem upewnienia się w tej sprawie, ale można się domyślić, że plastikowe zębatki są wystarczająco wytrzymałe w stosunku do zastosowanego silnika i regulatora. Problemy mogą się pojawić w przypadku zainstalowania silnika bezszczotkowego.

Jak to opisano już wcześniej, zębatka odbiorcza jest wykonana z plastiku, a napęd jest przekazywany na przedni i tylny dyferencjał za pośrednictwem wału aluminiowego. W dyferencjałach zastosowano plastikowe zębatki o skośnych zębach. Pozwala to uzyskać większą powierzchnię styczności oraz dokładniejsze dopasowanie zębatek, czego wynikiem jest bardziej wytrzymała przekładnia.

Wewnątrz każdego dyferencjału użyto czterech plastikowych zębatek-satelit o skośnych zębach oraz plastikowych zębatek napędowych po prawej i lewej stronie. Zębatki dyferencjałów są pokryte smarem. Wszystkie elementy przekazania napędu są wyposażone w łożyska kulkowe.

Aparatura

Dużą zaletą modelu Vendetta SC jest aparatura 2,4 GHz. Pasmo 2,4 GHz zapewnia większą odporność na zakłócenia i większe bezpieczeństwo. Takie rozwiązanie eliminuje również konieczność dopasowywania kwarców. Ponadto nie trzeba się martwić o zakłócenia wynikające z używania takich samych częstotliwości przez innych użytkowników w pobliżu. Dzięki temu nie trzeba już przymocowywać do anteny oznaczenia używanej częstotliwości.

2-kanałowy nadajnik pistoletowy Tactic jest wyposażony w funkcję regulacji promienia skrętu kół, trymery skrętu i gazu oraz funkcję odwracania (rewersu) kanału skrętu.

3-kanałowy odbiornik 2,4 GHz Tactic jest przymocowany do plastikowego mocowania pakietu przy użyciu dwustronnej taśmy klejącej. Nie jest on wyposażony w antenę zewnętrzną, więc nie ma potrzeby przewlekania anteny przez rurkę. Odbiornik jest już sparowany z nadajnikiem, a w razie potrzeby jego ponownego sparowania wystarczy nacisnąć jeden przycisk.

W modelu zastosowano serwo skrętu Tactic TSX200 o rozmiarze Standard. Jest ono przymocowane do podwozia za pomocą dwustronnej taśmy klejącej. Serwo nie jest poddawane dużemu obciążeniu, lecz mimo tego firma Duratrax zastosowała w nim jednoramienny orczyk ochronny (servo saver) przymocowany bezpośrednio do zębatki wyjściowej serwa — tak jak zwykły orczyk. Do ochrony zębatek serwa przed przeciążeniem służy element w kształcie litery C wykonany ze sprężystego plastiku.

Silnik, regulator i zasilanie

Silnik jest zamontowany po prawej stronie podwozia tuż za linią środka modelu, natomiast miejsce na pakiet wygospodarowano po lewej stronie podwozia wzdłuż osi modelu. Odpowiednie rozmieszczenie elementów elektronicznych zapewnia optymalny rozkład masy.

Za napędzanie modelu Vendetta SC jest odpowiedzialny silnik szczotkowy klasy 380 Duratrax VR3. Jest on przymocowany do podwozia za pośrednictwem mocowania aluminiowego, a metalowa zębatka atakująca przekazuje moc na zębatkę odbiorczą. Silnik jest wyposażony w złącze ułatwiające odłączanie go od regulatora. Plastikowa osłona chroni zębatkę atakującą i odbiorczą przed zanieczyszczeniami.

Elektroniczny regulator obrotów DTX ESC7550 jest przymocowany do plastikowego mocowania pakietu przy użyciu dwustronnej taśmy klejącej. Jest on wyposażony w funkcje jazdy do przodu i do tyłu oraz hamulec. Włącznik jest przymocowany za regulatorem i w razie potrzeby można go łatwo przenieść w inne miejsce. W górnej części regulatora znajduje się radiator z 7 żebrami, który umożliwia wydajne odprowadzanie ciepła.

Miejsce na pakiet zostało wygospodarowane po lewej stronie podwozia wzdłuż osi modelu. Przednia część plastikowego mocowania jest wsuwana w ramkę zabezpieczającą, natomiast tylna część mocowania jest zabezpieczona przy użyciu jednej spinki. Razem z modelem są dostarczane dwie kostki piankowe o różnych rozmiarach, które umożliwiają odpowiednie zamocowanie pakietu. Pakiet można umieścić bliżej przedniej lub tylnej części podwozia, dzięki czemu można dostosować zachowanie modelu podczas jazdy.

Zawieszenie

Zawieszenie przypomina konstrukcje znane z wielu modeli typu buggy i truggy w skali 1:8. W przednim zawieszeniu zastosowane górne i dolne wahacze w kształcie litery A, natomiast w tylnym zawieszeniu zastosowano dolne wahacze w kształcie litery H oraz górne drążki gwintowane. Zawieszenie można regulować w dużym zakresie.

Przednie wahacze są połączone ze zwrotnicami za pośrednictwem złącz kulowych, które można regulować przez ich wkręcanie w wahacz lub wykręcanie z wahacza (więcej informacji można znaleźć w sekcji poświęconej regulacji). Są one przymocowane do zwrotnic przy użyciu metalowych śrub blokujących. Zaletą takich śrub jest możliwość ich dokręcania wraz ze zwiększającym się stopniem zużycia zwrotnic, co pozwala wyeliminować luz.

W tylnym zawieszeniu zastosowano standardowe obejmy. Zarówno przednie, jak i tylne wahacze są przymocowane do podwozia za pomocą metalowych sworzni. Informacje dotyczące modyfikacji zawieszenia można znaleźć w poniższej sekcji poświęconej regulacji.

Model jest wyposażony w wieżyczki amortyzatorów wykonane z niebieskiego aluminium anodyzowanego, do których są przymocowane plastikowe amortyzatory olejowe. Pokrywy amortyzatorów są wykonane z aluminium. Prześwit zawieszenia można regulować przy użyciu plastikowych zaczepów dystansowych. W poniższej sekcji poświęconej regulacji pokazano, jak położenie amortyzatorów wpływa na zachowanie modelu.

W układzie kierowniczym było zbyt dużo luzu, więc dokręciłem śruby w celu jego wyeliminowania.

Instrukcja obsługi zawiera wiele porad dotyczących dostosowywania ustawień modelu Vendetta SC do warunków na torze wyścigowym. Poniżej przedstawiono niektóre z tych porad, jednak nie są to jedyne możliwości regulacji. Wiele innych porad można znaleźć w instrukcji obsługi.

Porady

	Rozstaw osi (wheel base) można dostosować przez umieszczenie podkładki przed tylną obejmą lub za nią. Krótszy rozstaw osi zapewnia większą zwrotność, natomiast dłuższy rozstaw osi — większą stabilność.
	Kąt nachylenia kół (camber) można ustawić przy użyciu górnego złącza kulowego w przednim zawieszeniu oraz przy użyciu drążków gwintowanych w tylnym zawieszeniu. Warto rozpocząć od ustawienia ujemnego kąta nachylenia na poziomie 2 stopni. Nieco ujemny kąt nachylenia zapewnia większą przyczepność w zakrętach. Dodatni kąt nachylenia nie jest dobrym rozwiązaniem. Należy dążyć do możliwie największej powierzchni styczności kół z podłożem.
	Zmiana położenia przednich amortyzatorów wpływa na zachowanie modelu. Użycie zewnętrznego górnego otworu zapewnia większą zwrotność i krótszy czas reakcji zawieszenia. Użycie wewnętrznego górnego otworu zapewnia bardziej płynne wybieranie nierówności kosztem mniejszej zwrotności. Użycie zewnętrznego dolnego otworu zapewnia większą sterowność przy wysokich prędkościach, natomiast użycie wewnętrznego dolnego otworu zapewnia większą sterowność przy niskich prędkościach.
	Zmiana położenia tylnych amortyzatorów wpływa na zachowanie modelu. Użycie zewnętrznego górnego otworu zapewnia większą zwrotność kosztem mniejszej przyczepności tylnych kół. Użycie wewnętrznego górnego otworu zapewnia większą przyczepność tylnych kół. Użycie zewnętrznego dolnego otworu zapewnia większą zwrotność kosztem mniejszej kontroli nad modelem na nierównościach, natomiast użycie wewnętrznego dolnego otworu zapewnia bardziej płynną jazdę na nierównościach kosztem mniejszej zwrotności.
	Kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy (caster) można dostosować przez umieszczenie podkładki przed przednim górnym wahaczem lub za nim. Umieszczenie podkładki za wahaczem pozwala uzyskać mniejszy kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy, co zapewnia większą zwrotność kosztem obniżenia stabilności i sterowności przy wysokiej prędkości. Z kolei zwiększenie kąta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy zapewnia większą sterowność przy wysokich prędkościach i stabilność podczas jazdy prosto kosztem mniejszej zwrotności.

Więcej porad dotyczących dostosowywania takich elementów jak zbieżność, olej w amortyzatorach, sprężyny, prześwit, zębatki atakujące oraz przedni rozstaw kół można znaleźć w instrukcji obsługi. Dzięki tym wszystkim możliwościom regulacji model Duratrax Vendetta SC można dostosować do wszystkich typów torów wyścigowych.

Osiągi i właściwości jezdne

Wydaje się, że firma Duratrax zaprojektowała model Vendetta SC z myślą o używaniu go na torze wyścigowym, ale, szczerze mówiąc, nie oczekiwałem, że mały silniczek szczotkowy VR3 będzie tak szybki. Byłem zaskoczony prędkością, z jaką ten mikrus przemieszczał się po wybojach i zakrętach piaszczystego toru.

Reakcja na skręt była bardzo szybka. Zastosowane w nim serwo charakteryzuje się wysokim momentem obrotowym w stosunku do rozmiaru modelu. Kiedy „poznawałem” model, zauważyłem, że w niektórych miejscach toru zachowywał się on nieprzewidywalnie. Wiedziałem, że konieczna będzie zmiana ustawień zawieszenia.

Przyciąłem wcześniej błotniki, lecz karoseria nadal czasami nieznacznie obcierała o opony. Opony zapewniały bardzo wysoką przyczepność.

Chlapacze wyglądają atrakcyjnie, ale wydawało mi się, że podczas jazdy piasek odbijał się od nich i dostawał się do modelu. Nie jest to poważny problem, ale piasek może dostać się do pustych gniazd odbiornika. Na wszelki wypadek można zakryć je taśmą klejącą.

Nawierzchnia toru w parku Chickasaw Trace była mało przyczepna — było to odczuwalne zwłaszcza przy skokach. Model miał trudności z rozpędzaniem się na wzniesieniach, ale udało się oderwać od ziemi.

Podczas skakania na pagórkach o ubitej nawierzchni model zachowywał się przewidywalnie, ale w przypadku skoków z mało przyczepnych wzniesień model lądował z opadającym przodem. Udawało mi się wyeliminować to zjawisko przez dodawanie gazu w powietrzu. Ta metoda sprawdzała się przez godzinę i każdy skok był przewidywalny. Po upływie półtorej godziny przy skakaniu i lądowaniu z maksymalnie wciśniętym spustem pękł kielich tylnego dyferencjału. Kiedy pakowałem swoje rzeczy po zakończeniu jazdy zastanawiałem się nad osiągami i właściwościami jezdnymi, jakie model zaprezentował na trudnym torze, i byłem zadowolony z nagranego materiału wideo.

Oczekując na części zamienne, wprowadziłem potrzebne zmiany w ustawieniach modelu.

Pierwszą poprawką było zwiększenie rozstawu osi. W tym celu wystarczy wyjąć dwie podkładki i umieścić je przed dolnymi tylnymi wahaczami. Następnie przesunąłem dolny punkt mocowania tylnych amortyzatorów do wewnątrz.

Kiedy dotarły do mnie części zamienne, otworzyłem tylny dyferencjał i naniosłem na jego zębatki smar silikonowy w ilości, która zapewni cięższą pracę dyferencjału, co poprawi osiągi modelu podczas jazdy prosto.

Ostatnią czynnością do wykonania było umieszczenie pakietu bliżej tylnej części modelu. Teraz można wypróbować wprowadzone zmiany i zrobić zdjęcia podczas jazdy. Niestety od kilku dni padał deszcz i tor był nadal mokry.

Jedynym rozwiązaniem było znalezienie zamkniętego toru piaszczystego. Na szczęście mogłem kontynuować testowanie modelu Vendetta SC i zrobić zdjęcia na torze Thunder RC Raceway w Nashville.

Tor w Nashville to tor sezonowy z gęsto usytuowanymi pagórkami i prostymi odcinkami o twardej, ubitej nawierzchni. Model Vendetta SC czuł się na nim jak ryba w wodzie. Wprowadzone przeze mnie zmiany doskonale sprawdzały się w tego typu miejscu. Podczas skoków model zachowywał prawidłową trajektorię lotu, dzięki czemu lądowania były łagodne i przewidywalne.

Dzięki cięższej pracy tylnego dyferencjału można było łatwiej opanować model na prostych odcinkach oraz nieco zrywać przyczepność tylnych kół podczas pokonywania zakrętów z wciśniętym spustem. Model prowadził się znakomicie. Inni użytkownicy toru przygotowywali się do wyścigu, więc musiałem zakończyć jazdę. Szkoda, że nie mogłem pojeździć przez kilka dodatkowych godzin. To była czysta przyjemność.

Podsumowanie

Jestem zaskoczony osiągami i właściwościami jezdnymi modelu Vendetta SC. Model prowadzi się łatwo i przyjemnie, zwłaszcza na odpowiednio skonfigurowanym torze. Trudno było oderwać ręce od aparatury. Czułem się jak dziecko w sklepie zabawkowym, któremu mama każe odłożyć zabawki. Modelem Vendetta SC można jeździć cały dzień i cieszyć się każdą minutą jazdy.

Firma Duratrax ma w swojej ofercie części opcjonalne dla modelu Vendetta SC. Jeśli kielich dyferencjału będzie nadal sprawiał problemy, zamienię go na odpowiednik wykonany z metalu. Możliwie najdłuższe pozostawienie części plastikowych pozwoli zachować niską masę modelu oraz osiągać lepsze czasy okrążeń, więc nie będę ich wymieniał do czasu ich zużycia lub uszkodzenia.

W tym teście model Duratrax Vendetta SC spisał się wzorowo.